İNEBOLULU ROMANCI Ali OSMAN Saatçi/KIRKSEKİZOĞLU

Kastamonu gazetesindeki köşemizde geçtiğimiz hafta yeni keşfettiğimiz İnebolulu romancı Ali Osman Saatçi/Kırksekizoğlu’nun Tanrılar Ölüler ile Beyza romanlarını tanıtmış, hayatı hakkında araştırmalarımızı sürdürdüğümüzü belirtmiştik. Çok geçmedi, akrabalarından Mehmet Galip Gültekin ilk önemli bilgileri yolladı. Özellikle, iki fotoğrafını da göndermesi, kaymaklı ekmek kadayıfı oldu denilebilir. Yeğeni Sayın Mehmet Galip Gültekin’den gelen bilgi ve fotoğrafları sıcağı sıcağına hemşehrilerimizle paylaşmak istiyoruz.

Yüzyılın sonlarında 1307(1891) tarihinde İnebolu’da doğdu. Asıl adı Osman Saatçi Kırksekiz. Babası Ali Osman Saatçi Kırksekiz. Mehmet Galip ve Mustafa Rahmi adlarındaki iki erkek kardeşi (ağabeyi) kendisinden önce ölmüş. Ölüm tarihi belli: 27.09.1952. Ankara Numune Hastanesinde ameliyat sırasında vefat etmiş. Cenazesi Cebeci Asrî Mezarlığı’nda toprağa verilmiş.
Babasının isteği üzerine Kahire’ye gidip Cami’ül Ezherde dinî bilimler tahsili yaptı. İnebolu’da gençliğinde nef üflemeyi ve saat tamirciliğini öğrendi. Mevlevî tarikatına girdi. Kahire’de de Mevlevihaneye gidip geldi. İstanbul Galata Mevlevihanesine bir süre devam ettiği ve şeyhlik yaptığı rivayetleri de vardır.

Derin bir kültüre sahip olan Osman Bey çevresinde “Ayaklı Kütüphane” olarak tanındı. Millî Eğitim Bakanlığında müfettişlik yaptığı biliniyor. Beyza romanını 1933 yılında Konya Akşehir’de bitirdiği ve aynı ilçede Baykara Selami adlı bir romanının daha Akşehir gazetesinde tefrika edildiği dikkate alındığında tahminimize göre, bu ilçede ilkokul veya ortaokul öğretmenliği de yapmış olmalıdır.

Kardeş ve yeğenlerini Ankara’daki görevi sırasında lise ve üniversitede okutan Osman Saatçi Kırksekiz’in akrabalarından bir bölümünü sayalım: Zehra Karaman (MEB’de üst düzey yöneticilik, müfettişlik yaptığı biliniyor), Prof. Dr. Işıl Saatçi Çekirge (Hacettepe Ü Tıp Fakültesi Radyoloji Bölümü), Prof. Dr. Ali Osman Saatçi(9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları Bölümü), Prof. Dr. Mustafa Rahmi Saatçi(Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Bölümü), Bankacı M. Saim Saatçi, İngilizce Öğretmeni Gülsüme Alper yeğenlerinin çocuklarından bazılarıdır. Ağabeyim Özdemir Tan’la birlikte kaleme aldığımız on ciltten oluşan Gurur Kaynağımız Kastamonulular adlı biyografi ansiklopedimizin VII. cildinde (Ankara 2009, s. 82) Prof. Dr. Işıl Saatçi Çekirge hakkında geniş bilgi vermiştik.

Mehmet Galip Gültekin’in Beyza adlı kızı DTCF Halk Bilimi Bölümü mezunu, TDK’de uzman olarak görev yapmaktadır. Mehmet Bey, anne tarafından rahmetli yazarın akrabasıdır. Onun verdiği ek bilgiye göre İnebolulu Saatçi ailesi 20. yüzyılın başlarında elma ve yumurta ticareti yapıyormuş. İç Anadolu’nun yumurta ve elmasını toplayıp Avrupa’ya ihraç ediyorlarmış. Marsilya açıklarında mal yüklü bir gemileri batınca ticareti bırakmak zorunda kalmışlar. Saat tamirciliği ailenin geçim kaynağı olmuş. Ağabeyleri vefat edince Osman Bey, İnebolu’ya dönüp gaz bayiliği (Mobil) yapmış. Tanrılar Ölüler romanını da 11 Nisan 1936 tarihinde İnebolu’da tamamlamış. O yıllarda evler gaz lambalarıyla aydınlatılıyordu. Gazyağı ticareti çok iyi gelir getiriyordu.

Romanlarında babasının adı Ali Osman’ı kullanan Osman Saatçi Kırksekiz’in saatçilik, romancılık, gaz bayiliği ve neyzenlik dışında başka marifetleri de varmış. Söz gelimi; ölümüne yakın dönemde ruh bilimiyle uğraşıp ruh çağırmaya başlamış, ancak yeğenlerine ruh çağırmayı yasaklamıştır. Hayvanların haberleşme sistemlerini inceliyordu. Saatini güneşe bakıp ayarlayacak derecede zamana hâkimdi. Boşuna “Ayaklı Kütüphane” denmemişti kendisine. Rivayete göre, öleceğini üç ay öncesinden çevresine söylemişti.

22 Kasım 1952 tarih ve 952/456 sayılı İnebolu Asliye Hukuk Mahkemesi veraset ilamına göre evlenip çocuğu olmadığı için mirası; ağabeyi Mehmet Galip’in çocukları Ahmet Talat, Emine, Saliha ile diğer kardeşi Mustafa Rahmi’nin çocukları Ahmet, Zehra, Mehmet Sabri, Ali Haydar ve Fatma’ya kalmıştır.

Ali Osman Saatçi/Kırksekizoğlu’yla ilgili araştırmalarımızı sürdüreceğiz. Yeğenleri ve onların çocuklarına ulaşmaya çalışacağız. Çünkü, sıradan, geçiştirilecek bir yazar değil Ali Osman Saatçi/Kırksekizoğlu...